Er zijn momenten in het leven waarin we ons afvragen waarom we bepaalde paden bewandelen. Waarom besteden we tijd aan iets dat ogenschijnlijk geen duidelijk doel heeft? Waarom investeren we energie in ervaringen die geen onmiddellijke waarde lijken te hebben? Het antwoord ligt in een van de meest krachtige concepten die ik ken: het verbinden van de stippen.
Connecting the dots
“You can’t connect the dots looking forward; you can only connect them looking backwards.”
— Steve Jobs, Stanford University Commencement Address, June 12 2005
Steve Jobs vertelde in zijn beroemde toespraak aan Stanford University een verhaal dat perfect illustreert hoe schijnbaar nutteloze ervaringen later van onschatbare waarde kunnen blijken. Na zijn vertrek van Reed College besloot hij als toehoorder een kalligrafiecursus (artistiek leren schrijven van sierlijke letters.) te volgen - niet omdat hij een carrière in kalligrafie ambieerde, maar simpelweg uit nieuwsgierigheid.
Die beslissing leek destijds volkomen zinloos. Een dropout die kalligrafie studeert? Waar kon dat nou goed voor zijn? Tien jaar later, bij het ontwerpen van de eerste Macintosh computer, kwam die 'nutteloze' kennis terug. De Mac werd de eerste computer met prachtige typografie - een revolutie die de hele computerindustrie zou veranderen.
De waarheid is dat de meest waardevolle ontdekkingen vaak voortkomen uit onverwachte combinaties. De kalligrafie-expertise van Jobs had op zichzelf misschien nooit tot een doorbraak geleid. Maar gecombineerd met zijn passie voor technologie en design ontstond iets revolutionairs.
Het leidt tot unieke perspectieven
Wanneer je tijd besteedt aan iets buiten je directe vakgebied, ontwikkel je een uniek perspectief. Je leert verbanden te leggen die anderen niet zien. Een programmeur die fotografie beoefent, heeft andere inzichten over user interface design. Een accountant die poëzie schrijft, begrijpt communicatie op een dieper niveau.
Creativiteit ontstaat vaak op het snijvlak van verschillende disciplines. Door diverse ervaringen op te doen, creëer je een rijke mentale bibliotheek waaruit je kunt putten. Die schijnbaar random workshop improvisatietheater? Misschien helpt het je later om flexibeler te reageren in moeilijke gesprekken.
Ervaringen die geen direct nut hebben, leren je om te gaan met onzekerheid. Je leert vertrouwen te hebben in het proces, ook als het einddoel onduidelijk is. Deze mentale flexibiliteit is van onschatbare waarde in een wereld die constant verandert.
Nieuwsgierigheid
Het volgen van je nieuwsgierigheid vereist moed. Het betekent investeren in iets waarvan de toegevoegde waarde onduidelijk is. Het betekent accepteren dat niet elke ervaring een duidelijk, meetbaar resultaat oplevert.
Maar hier ligt de paradox: juist door te stoppen met het forceren van directe resultaten, ontstaan de meest waardevolle outcomes. Door vertrouwen te hebben in het proces, geef je jezelf de ruimte om te ontdekken wat je anders nooit had gevonden.
Wat betekent dit voor jou?
Hoe pas je dit toe in je eigen leven? Bijvoorbeeld als volgt:
- Volg je nieuwsgierigheid: als iets je interesseert, onderzoek het dan - ook al zie je niet direct hoe het nuttig kan zijn.
- Accepteer omwegen: die baan die niet perfect past bij je carrièreplan, die cursus die 'niets met je werk te maken heeft' - misschien zijn dat juist de ervaringen die later het verschil maken.
- Verzamel diverse ervaringen: hoe meer verschillende dingen je meemaakt, hoe meer stippen je hebt om later te verbinden.
- Heb geduld: de waarde van ervaringen onthult zich vaak pas jaren later. Trust the process.
Achterom kijken
Jobs had gelijk: je kunt de stippen alleen verbinden door achterom te kijken. Dat betekent niet dat je passief moet afwachten, maar wel dat je vertrouwen moet hebben in de waarde van je ervaringen, ook als die waarde nog niet duidelijk is.
Die cursus Spaans die je jaren geleden volgde? Die hobby die je vrienden 'tijdverspilling' noemden? Die baan die je toch maar aannam ook al was het niet je droomfunctie? Misschien zijn dat juist de ervaringen die je toekomst gaan bepalen.
In een wereld die efficiency verheerlijkt, is het een daad van rebellie om tijd te besteden aan schijnbaar nutteloze dingen. Maar juist in die rebellie ligt de kracht. Juist door de moed te hebben om af te wijken van het gebaande pad, ontdek je de verbindingen die anderen niet zien.
De volgende keer dat je twijfelt over een ervaring omdat je er geen direct nut van inziet, denk dan aan Steve Jobs en zijn kalligrafiecursus. Soms zijn de meest waardevolle ervaringen degene die in eerste instantie het meest nutteloos lijken.
