In dit artikel, geïnspireerd door Thijs Launspach's presentatie op Lowlands 2023, leg ik het verschil tussen zelfvertrouwen en op jezelf leren vertrouwen uit. Je ontdekt hoe 'op jezelf leren vertrouwen' kan leiden tot een gezonder en gelukkiger leven. Thijs heeft een verfrissende blik op hoe we onszelf zien, de valkuilen van onze welvaart en de kracht van zelfcompassie.
Ik ga in op de geluksparadox en dat zelfvertrouwen niet de sleutel is tot succes. Het zit hem in op jezelf leren vertrouwen met de nodige dosis zelfcompassie. Bekijk ook zeker de video van de presentatie van Thijs Launspach.
Video: Waarom zelfvertrouwen 'boosten' bullsh*t is
Dit is de video van de presentatie van Thijs op Lowlands 2023. Het is talk voor The School of Life in de Echo op Lowlands 2023. Onder de video heb ik de punten die mij raakte uitgewerkt.
Wie is Thijs Launspach?
Thijs Launspach is een Nederlandse psycholoog, auteur en spreker, gespecialiseerd in stressmanagement, burn-out en millennials. Hij heeft een praktische benadering van psychologische onderwerpen en zijn focus op de mentale uitdagingen die jonge mensen in de moderne samenleving ervaren.
Hij heeft verschillende boeken geschreven over deze onderwerpen, waaronder "Fokking Druk" en "Je bent al Genoeg". Naast zijn schrijfwerk is Thijs actief als spreker en trainer, waarbij hij zijn kennis en inzichten deelt met een breed publiek. Hij komt regelmatig in de media.
De geluksparadox
We kunnen spreken van een geluksparadox. Hoewel we in West-Europa rijker en veiliger zijn dan ooit, met meer keuzes en betere gezondheid, voelen veel mensen zich niet gelukkiger. We hebben alles wat we nodig hebben, maar toch zijn we vaak ongelukkig. We leven in een prachtige tijd met veel comfort, maar toch ervaren veel mensen angst, depressies en burn-outs.
Lees ook: De tekenen van een burn-out
Een reden hiervoor is dat hoe beter we het hebben, hoe hoger onze verwachtingen zijn. We verwachten meer van het leven en van onszelf. Ook zorgen technologische ontwikkelingen ervoor dat ons brein veel moet verwerken. Deze druk kan overweldigend zijn, zelfs als aan onze basisbehoeften is voldaan. Dit laat zien dat rijkdom en keuzes ons niet automatisch gelukkig maken. Het gaat meer om betekenis vinden in het leven, verbinding met anderen en goed zorgen voor onze emotionele gezondheid.
Zelfvertrouwen is niet het antwoord
Vaak wordt gedacht dat zelfvertrouwen dan het antwoord is. Dat het de sleutel is tot succes en geluk. Maar deze aanname wordt in twijfel getrokken, ook door Thijs. Hij zegt dat het idee dat zelfvertrouwen automatisch leidt tot betere prestaties en geluk, eigenlijk een mythe is. Het is niet waar! En daar ben ik het mee eens.
Onderzoek van John Vasconcelos
De opvatting dat vertrouwen leidt tot succes en geluk, komt vooral uit het werk van John Vasconcelos (jaren ‘80). John zegt dat we ons zelfvertrouwen moeten opbouwen om succesvol te zijn. Dit idee kan misleidend zijn, omdat het niet altijd overeenkomt met de realiteit.
Maar de uitleg van John zegt ook dat we onszelf moeten veranderen, om meer zelfvertrouwen te krijgen. Het gaat dus niet over het accepteren van wie we zijn, maar over het opkrikken van ons zelfbeeld om prestaties te leveren. Dit kan een ongezonde focus op zelfverbetering leggen, zonder ruimte voor zelfacceptatie.
Lees ook: Hoge eisen aan jezelf stellen: het gevaar en tips om je eisen te verlagen
Nieuw onderzoek zegt iets anders
Omdat veel mensen toch hun vraagtekens zetten bij het werk van John Vasconcelos, heeft het American Psychological Association dit nader onderzocht. Zij toonde aan dat een positief zelfbeeld niet per se samenhangt met meer zelfvertrouwen.
Anders gezegd: een flinke nadruk op het boosten van je zelfvertrouwen kan leiden tot narcisme, in plaats van zelfverbetering.
De bevindingen van American Psychological Association laten ons vandaag de dag dus anders kijken naar de term ‘zelfvertrouwen’. Het is niet de oplossing voor meer geluk en succes. Dat moeten we ergens anders zoeken.
Hoe dan?
Leer op jezelf vertrouwen
Thijs geeft in zijn talk aan dat je beter op jezelf kunt leren vertrouwen. Dat voorkomt narcisme en kijkt meer naar het idee van jezelf accepteren zoals je bent. Dit idee draait meer om het kennen van je eigen waarde en het accepteren van zowel je tekortkomingen als je talenten. Het is het accepteren dat gevoelens van boosheid, angst, twijfel en verdriet deel uitmaken van jou als mens. En dat deze gevoelens je belangrijke inzichten geven.
Op jezelf leren vertrouwen gaat niet over jezelf overtuigen van je eigen grootsheid, maar over het ontwikkelen van een realistisch zelfbeeld en emotionele (zelf)intelligentie. Het is het begrijpen dat vertrouwen in jezelf niet betekent dat je foutloos of geweldig bent, maar dat je betrouwbaar en goed genoeg bent, zelfs als je niet perfect bent.
Je accepteert dat je niet alles kunt. Dat sommige dingen nou eenmaal mislukken. En dat is prima. Het maakt je niet minder als persoon, het maakt je een mens. Je bent niet meer, maar ook niet minder dan anderen.
Door op jezelf te vertrouwen, leer je om te gaan met het leven zoals het is, niet zoals je denkt dat het zou moeten zijn. Een paar duizend jaar geleden waren de Stoïcijnen hier al heel goed in. Maak je dus vooral geen zorgen over zaken waar je geen controle over hebt.
Zelfcompassie
Een belangrijk onderdeel van ‘op jezelf leren vertrouwen’ is zelfcompassie. Het is de kunst van vriendelijk zijn voor jezelf in tijden van fouten of tegenslagen, net zoals je zou zijn voor een goede vriend. Behandel jezelf met een beetje liefde en respect.
Accepteer jezelf zoals je bent. Vergeef je fouten en mislukkingen. Gaat iets fout of niet zoals je had verwacht (of gehoopt)? Word dan niet boos op jezelf en ga niet slecht tegen jezelf praten. Heb de compassie voor jezelf, zoals je die ook voor anderen hebt. Straf jezelf niet.
Oefen zelfcompassie. Er zijn veel verschillende oefeningen, zoals meditatie en mindfulness. Ontdek hoe je je voelt en geef jezelf wat je op dat moment nodig hebt. Hiermee bouw je aan een stevige basis van veerkracht.
Conclusie
Het traditionele streven naar zelfvertrouwen is niet de sleutel tot geluk en succes. Het opkrikken van ons zelfvertrouwen leidt tot narcisme in plaats van geluk. In plaats daarvan kun je je beter focussen op het ‘op jezelf vertrouwen’. Omarm je fouten, erken dat je mens bent en leer van de ervaringen in je leven. Positief en negatief.
Werk liever aan je zelfcompassie. Wees vriendelijk(er) voor jezelf en ga op een gezonde manier om met tegenslagen. Dit gaat je een dieper gevoel van voldoening, blijdschap, ontspanning en geluk in je leven opleveren.
Kijk de video zeker tot het einde af, want aan het einde heeft Thijs nog een leuke metafoor tussen jezelf accepteren en een koffiekopje.
